Prof Dr Irmak: 6 Şubat depremlerinin yaşandığı bölge, sismik tehlike açısından en güvenli yerlerden oldu

Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkan Irmak, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerine ilişkin, “Son 100 yılda meydana gelen en büyük kıtasal ölçekteki deprem çifti olarak isimlendiriyoruz. Yakın zamanda aynı bölgede benzer büyüklükte deprem olmasını beklemiyoruz. Süre vermek çok zor ama önümüzdeki birkaç on yıl boyunca belki de daha uzun bir süre bu kadar büyük depremler yaşanmayacak. O bölge sismik tehlike açısından ülkemizde en güvenli bölgelerden bir tanesi oldu” dedi.

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerde 11 ilde büyük yıkım yaşandı, resmi rakamlara göre 53 bin 537 kişi hayatını kaybetti; 107 bin 213 kişi yaralandı. ‘Asrın felaketi’ olarak nitelendirilen depremin 2’nci yıl dönümünde KOÜ Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkan Irmak, bölgedeki riskler ve afet bilinci konusunda Demirören Haber Ajansı’na (DHA) açıklamalarda bulundu.

“Kocaeli ve Düzce depremlerinden ders almadığımızı öğrenmiş olduk”

Bu depremlerin hem bilimsel hem de sosyolojik olarak çok şey öğrettiğini söyleyen Prof. Dr. Serkan Irmak, “Kocaeli ve Düzce depremlerinden ders almadığımızı öğrenmiş olduk. Fakat bu depremin bundan sonra yaşayacağımız depremler için bir dönüm noktası olmasını diliyorum. Buradan çıkaracağımız dersler, bundan sonraki depremlerde insanların hayatta kalması konusunda çok önemli. 2 yılda çok sayıda bilimsel araştırma ve sosyolojik araştırma yapıldı. İnsanların davranışları üzerine de çok sayıda araştırma yapıldı. Bunların her biri çok değerli ve bundan sonraki yaşanacak olan depremlerde bize, nasıl hareket edileceğini gösteren çalışmalar. Yaşanılan bu depremden sonra insanların deprem konusundaki algı düzeylerinin çok arttığını söyleyebilirim. Depreme karşı nasıl hazırlık yapılması gerektiği konusunda daha iyiye gittiklerini gerek öğrencilerimden gerek etrafımdan gözlemliyorum. Tabii bu yetmez, artırmak lazım” diye konuştu.

“İlköğretimden itibaren öğretilmesi oldukça önemli”

Afetlerin sadece depremlerden meydana gelmediğini ve çok sayıda tehlike olduğunu belirten Prof. Dr. Irmak, “Bunların bir tanesi yakın zamanda yaşadığımız Bolu’daki otel faciası. Burada 78 insanımızı kaybettik. Ben özellikle Milli Eğitim Bakanlığı’na seslenmek istiyorum; afet kültürünün oluşabilmesi için deprem, yangın, sel, çığ, toprak kayması, tsunami gibi tehlikelerde nasıl davranış şekli sergileyeceğimizi ilköğretimden başlanarak insanlara verilmesi, insanlarda afet kültürünün oluşması, en azından bundan sonra meydana gelebilecek olan bu tür tehlikelerde daha az kayıplarla karşılaşmamıza imkan sağlayacaktır. Sadece nasıl davranacağımız değil, nasıl tedbirler alacağımızın da ilköğretimden itibaren öğretilmesi oldukça önemli. Depremde veya yangında nasıl davranacağınızı öğrenebilirsiniz ama tedbir almak da önemli. Zarar azaltma çalışmaları çok önemli. Meydana gelen zararı, riski nasıl azaltacağız bunlar önemli” ifadelerini kullandı.

“Artçı depremler bir müddet daha devam edecektir”

6 Şubat depremlerini son 100 yılda meydana gelen kıtasal ölçekteki en büyük deprem çifti olarak isimlendirdiklerini belirten Irmak, “Aynı bölgede yakın zamanda benzer deprem olmasını beklemiyoruz. Süre vermek çok zor ama önümüzdeki birkaç 10 yıl boyunca, belki de daha uzunca bir süre bu kadar büyük depremler yaşanmayacak. 6 Şubat depremlerinde kırılan hat sismik tehlike açısından ülkemizde en güvenli bölgelerden bir tanesi oldu. Zaten orta ve ağır hasarlı binaların çoğu da kaldırıldı. Kalıcı konutların yapımları devam ediyor fakat artçı depremler bir müddet daha devam edecektir. Bu kadar büyük depremlerin artçı depremleri 2 yılda sönümlenmeyecektir. Belki 1 belki 1,5 yıl daha artçı depremler ile karşılaşacağız. Bunlar insanları korkutabilir ama eğer binaları sağlamsa endişe etmelerine çok gerek olmadığını düşünüyorum” dedi.

“‘Marmara Denizi ciddi tehlike içeriyor”

Deprem riski olan bölgeleri değerlendiren Prof. Dr. Serkan Irmak, “Ülkemizde birçok aktif fay hattının olduğunu görmekteyiz. Dolayısıyla bunların her biri deprem tehlikesi içeriyor fakat bizim ‘Sismik boşluk’ olarak isimlendirdiğimiz yerler var. Yani uzun yıllar boyunca deprem olmayan bölgeler var. Bunlardan bir tanesi Marmara Denizi. Marmara Deniz’i ciddi tehlike içeriyor. Burada meydana gelebilecek olan bir deprem önemli etkiler yapacaktır. Çünkü baktığımız zaman küçük ve çok yoğun bir alan. Sanayinin ve nüfusun çok yoğun olduğu bir alan. Dolayısıyla burada meydana gelebilecek deprem ki küçük bir deprem de olmayacaktır; 7 civarında bir deprem olduğu zaman çok ciddi hasara yol açacaktır. Yedisu Doğu Anadolu Fayı’nın kuzey doğu kesiminde yer alan Yedisu segmenti uzun zamandan beri kırılmadı. Yine Kuzey Anadolu Fayı’nın Erzincan taraflarında kırılmayan parçaları var. Bunların hepsi potansiyel deprem tehlikesi içeriyor. Ege’deki grabenleri de buna örnek gösterebiliriz. Oradaki tektonik yapılar da deprem tehlikesi içeriyor ama yapmamız gereken depreme hazır, dayanıklı binalar, deprem dirençli kentler meydana getirmek. Burada da karar vericilere iş düşüyor. Yapılan bu çalışmaların hızlandırılması oluşacak olan riskin de azalması için faydalı olacaktır” ifadelerini kullandı. (DHA)